ความเชื่อผิดๆ เส้นเลือดขอดหายได้แค่ทายา จริงหรือ?

ในโซเชียลมีเดีย มีการแชร์และพูดถึงกันจำนวนมากเกี่ยวกับยาทารักษาเส้นเลือดขอด เพราะพบขายตามท้องตลาดออนไลน์ทั่วไป แต่หลายคนไม่มั่นใจว่าปลอดภัย หรือสามารถรักษาเส้นเลือดขอดให้หายขาดได้หรือไม่? เนื่องจากการพบแพทย์อาจมีค่าใช้จ่ายที่สูงกว่า จึงทำให้หลายคนมองหาวิธีการรักษาง่ายๆ แบบประหยัดงบ สามารถดูแลเองที่บ้านได้ และอีกหนึ่งตัวเลือกที่หลายคนมองหาคือยาทาเส้นเลือดขอด ทั้งนี้ เราอาจยังไม่มั่นใจว่ายาทาเส้นเลือดขอดนั้น ให้ผลดีในแบบที่อ้างตามรีวิวกันไหม? บางรายทำไมใช้แล้วแต่อาการกลับหนักกว่าเดิม เพราะอะไร? บทความนี้มีคำตอบ

เส้นเลือดขอดเกิดจากภาวะความดันในหลอดเลือดดำที่ขาสูงขึ้น ซึ่งมักเกิดจากพฤติกรรมต่างๆ เช่น ยืนนาน เดินบ่อยๆ หรือภาวะน้ำหนักเกิน พฤติกรรมดังกล่าวจะทำให้มีความดันลงมาที่เส้นเลือดบริเวณขาค่อนข้างสูง เมื่อเกิดขึ้นต่อเนื่องเป็นเวลานานจะไปกระทบต่อการทำงานของลิ้นหลอดเลือด (Valve) ที่ทำหน้าที่คอยเปิด-ปิดการไหลเวียนของเลือดในร่างกายให้ไปในทิศทางเดียว เมื่อลิ้นหลอดเลือดเสียหายหรืออ่อนแอลง จะทำงานบกพร่อง ทำให้เลือดไม่สามารถไหลผ่านได้ตามปกติ จึงเกิดการไหลย้อนกลับและตกค้างสะสมของเลือดเรื่อยๆ นำไปสู่การเป็นเส้นเลือดขอดตามมา ทั้งนี้เส้นเลือดขอดสามารถลุกลามได้ถึง 6 ระดับ ที่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพผิวและสุขภาพขาได้

ปัจจัยที่กระตุ้นให้เกิดเส้นเลือดขอดได้ง่าย ส่วนใหญ่มักมาจากพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ประกอบกับอาชีพที่ต้องทำเป็นประจำ ทำให้พบเป็นเส้นเลือดขอดโดยไม่รู้ตัว สำหรับพฤติกรรมที่พบเป็นเส้นเลือดขอดโดยส่วนใหญ่ ได้แก่

• การยืน หรือเดินต่อเนื่องเป็นเวลานาน พฤติกรรมดังกล่าวนอกจากจะทำให้เลือดไหลเวียนไม่สะดวกแล้ว ยังทำให้เกิดแรงดันที่ขาต่อเนื่อง ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญ มักพบในผู้ที่ทำอาชีพครู เซลล์ พยาบาล หรือศัลยแพทย์ ที่ต้องยืนผ่าตัดนานๆ ด้วยเหตุนี้ เราจะเห็นว่าพยาบาลมักจะสวมถุงน่องทางการแพทย์ เพื่อป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดและช่วยให้เลือดไหลเวียนได้สะดวกขึ้น
• ภาวะน้ำหนักตัวเกิน จะทำให้เกิดแรงดันในหลอดเลือด ส่งผลให้หลอดเลือดทำงานหนักมากขึ้น เพื่อส่งเลือดกลับไปเลี้ยงหัวใจ จึงเป็นอีกสาเหตุที่ทำให้เกิดแรงดันต่อลิ้นหลอดเลือดสูงขึ้น จนอาจมีผลทำให้ลิ้นหลอดเลือดทำงานผิดปกติ และเป็นเส้นเลือดขอดตามมา
• การตั้งครรภ์ ในระหว่างตั้งครรภ์ ปริมาณของเลือดในร่างกายจะเพิ่มสูงขึ้นจนอาจทำให้เกิดการตึงของหลอดเลือด รวมไปถึงการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนที่อาจทำให้ผนังหลอดเลือดคลายตัวลง ส่งผลให้ลิ้นหลอดเลือดทำงานบกพร่องได้
• กรรมพันธุ์ หากคนในครอบครัวมีประวัติเป็นเส้นเลือดขอดมาก่อน ก็มีโอกาสสูงที่จะเป็นเส้นเลือดขอดได้ง่าย เนื่องจากสามารถสืบทอดทางพันธุกรรมได้
• การใส่รองเท้าส้นสูง นั่งไขว่ห้างเป็นประจำ การใส่รองเท้าส้นสูง เมื่อเดินหรือวิ่ง จะมีการทิ้งน้ำหนักตัวลงที่ขาค่อนข้างมาก ทำให้เกิดแรงดันที่ขาสูง นอกจากนี้ เวลานั่งทำงานอาจมีการเกร็งที่เท้า ซึ่งส่งผลให้เลือดไหลเวียนได้ไม่ดี เช่นเดียวกับการนั่งไขว่ห้างเป็นประจำ

เส้นเลือดขอดไม่สามารถหายด้วยตัวเองได้ เนื่องจากเป็นภาวะที่เกิดจากความเสียหายของลิ้นหลอดเลือดภายในซึ่งเสื่อมสภาพไปแล้ว ด้วยเหตุนี้เส้นเลือดขอดจึงไม่สามารถหายเองได้ และหากไม่ได้รับการดูแลรักษาที่เหมาะสม เมื่อเวลาผ่านไปอาการอาจแย่ลงกว่าเดิมได้ อย่างไรก็ตาม ผู้ที่เป็นเส้นเลือดขอดในระยะแรก หรืออาการเริ่มต้น สามารถชะลอการลุกลามได้ ด้วยการสวมถุงน่องทางการแพทย์ การปรับเปลี่ยนท่าทางบ่อยๆ ออกกำลังกายเบาๆ หรือการกระดกข้อเท้า

คำแนะนำ หากพบความผิดปกติบริเวณขา ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อวินิจฉัยอาการและวางแผนการรักษาที่เหมาะสมในแต่ละบุคคล หลีกเลี่ยงการรักษาด้วยตัวเองเพื่อลดความเสี่ยงในการลุกลาม หรือการกลับมาเป็นซ้ำ

ยาทาไม่สามารถรักษาเส้นเลือดขอดให้หายขาดได้ อาจทำได้เพียง บรรเทาอาการ บางอย่างชั่วคราว เช่น อาการปวดบวม เมื่อยล้า หรืออาการอักเสบที่ผิวหนัง ที่เกิดจากเส้นเลือดขอดเท่านั้น เนื่องจากเส้นเลือดขอดเป็นความผิดปกติที่เกิดขึ้นจากโครงสร้างภายใน คือการเสื่อมสภาพของลิ้นหลอดเลือด การทายาภายนอกจึงไม่สามารถเข้าไปแก้ไขที่ต้นเหตุได้ และไม่ได้มีคุณสมบัติในการทำให้หลอดเลือดที่ขอดไปแล้วนั้นตีบ ฝ่อตัว และสลายไป

สำหรับการรักษาเส้นเลือดขอดที่ถูกวิธีและให้ผลดีทางการแพทย์ ได้แก่ การฉีดสลาย (Sclerotherapy) เลเซอร์ การรักษาด้วยคลื่นวิทยุ (RFA) การผ่าตัด และการสวมถุงน่องเส้นเลือดขอดเพื่อควบคุมอาการ ด้วยเหตุนี้ หากมีอาการเส้นเลือดขอดหรือพบอาการแทรกซ้อน ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคล

สำคัญมาก ยาทาภายนอกเพื่อบรรเทาอาการเส้นเลือดขอดทุกชนิด ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ หรือเภสัชกร เพื่อความเหมาะสม และการใช้ยาให้ถูกกับประเภทของอาการ จึงไม่ควรซื้อยาบนออนไลน์หรือตามโซเชียลมีเดียมาทาเอง นอกจากจะไม่หายขาดแล้ว อาจทำให้เส้นเลือดขอดลุกลามกว่าเดิม เพราะไม่ได้รับการรักษาที่ต้นเหตุอย่างถูกวิธีนั่นเอง

อาจเคยได้ยินว่าสมุนไพรบางชนิด เช่น ใบบัวบก กระเจี๊ยบแดง พริก กระเทียม ผักชี จะช่วยรักษาเส้นเลือดขอดให้หายได้ แต่ในความเป็นจริงนั้น ปัจจุบันยังไม่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ที่ชัดเจนเพียงพอ ที่จะใช้สมุนไพรเพื่อมารักษาโรคหลอดเลือดขอดเป็นหลักได้ การใช้สมุนไพรบางชนิดอาจช่วยลดอาการบางอย่างที่เกี่ยวข้องได้ เช่น อาการบวม ปวดเมื่อย หรือบำรุงระบบไหลเวียนเลือด แต่ไม่สามารถใช้ในการรักษาเส้นเลือดขอดให้หายขาดได้ เช่นเดียวกับการรับประทานอาหารที่มีสารฟลาโวนอยด์ (เช่น ผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ ดาร์กช็อกโกแลต) แม้จะมีสารอาหารที่ดีต่อหลอดเลือด แต่ก็มีปริมาณน้อยเกินกว่าจะทำให้อาการของหลอดเลือดขอดดีขึ้นได้อย่างมีนัยสำคัญ

เราไม่สามารถกำจัดเส้นเลือดขอดที่เป็นแล้วให้หายไปได้ด้วยตัวเองที่บ้าน แต่เราสามารถ บรรเทา หรือชะลออาการ ไม่ให้รุนแรงขึ้นได้ เช่น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นการยืนหรือเดินนานต่อเนื่อง ควรออกกำลังกายสม่ำเสมอ รักษาน้ำหนักตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ หลีกเลี่ยงการใส่เสื้อผ้าที่รัดแน่นเกินไป ยกขาให้สูง และสวมถุงน่องทางการแพทย์ ก็จะสามารถช่วยป้องกันไม่ให้อาการเส้นเลือดขอดแย่ลงกว่าเดิมได้

การรักษาเส้นเลือดขอดที่ถูกวิธีและให้ผลดีมีหลายวิธี ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของแพทย์ที่จะประเมินอาการของคนไข้ว่าเส้นเลือดขอดนั้นอยู่ในระดับไหน และสามารถรักษาด้วยวิธีใดได้บ้าง เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีและเหมาะสมกับคนไข้

สำหรับวิธีการรักษาโดยที่ไม่ต้องผ่าตัด เหมาะสำหรับผู้ที่ไม่มีเวลานอนพักฟื้น จะมีการรักษาด้วยการฉีดสลายและการรักษาด้วยเลเซอร์ โดยวิธีที่มักได้รับความนิยมและตอบโจทย์ต่อคนไข้จำนวนมากคือ การฉีดสลายเส้นเลือดขอด (Sclerotherapy) ซึ่งเป็นการฉีดสารโฟมเข้าหลอดเลือดดำโดยตรง สามารถใช้ดูแลเส้นเลือดขอดได้ตั้งแต่ระยะต้น (C1) ถึงระยะ C3 ที่เป็นเส้นใยแมงมุมไปจนถึงลักษณะปูดเขียว ใช้เวลาประมาณ 15-30 นาที มีขั้นตอนไม่ยุ่งยาก และเจ็บตัวน้อย เพราะเข็มมีขนาดเล็กมาก หลังทำสามารถเห็นการเปลี่ยนแปลงได้ค่อนข้างชัดเจน

เส้นเลือดขอด หากรักษาถูกวิธีอาจไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด ปัญหาเส้นเลือดขอดเมื่อพบความผิดปกติครั้งแรก ควรปรึกษาแพทย์เพื่อได้รับการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ ลดโอกาสการกลับมาเป็นซ้ำ และป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดในระยะที่รุนแรงกว่าเดิม

เดอควีนส์ คลินิก มีบริการฉีดสลายเส้นเลือดขอด ด้วยโฟมนำเข้าจากเยอรมัน ดูแลโดยคุณหมอโบว์ แพทย์ที่มีประสบการณ์รักษาคนไข้มาแล้วหลายเคส โดยจะประเมินคนไข้เป็นรายบุคคล เพื่อวิเคราะห์ระยะของเส้นเลือดขอด และวางแผนการรักษาให้เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ คุณหมอจะดูแลเองทุกเคสและมีการติดตามผลหลังการรักษาเสมอ เพื่อสุขภาพขาที่ดีในระยะยาว จะคอยให้คำแนะนำในการปฏิบัติตนเองหลังทำ คนไข้บางท่านอาจได้รับคำแนะนำให้สวมถุงน่องทางการแพทย์ เพื่อช่วยประคองหลอดเลือดดำและเสริมแรงปั๊มเส้นเลือดจากขา ให้ไหลเวียนเข้าสู่หัวใจได้ดีขึ้น ทำให้เวลาเดินหรือทำกิจวัตรประจำวันไม่รู้สึกปวดขาหรือเมื่อยขาแบบที่เคย

หากพบความผิดปกติบริเวณขา ส่งภาพให้แพทย์ประเมินเบื้องต้น หรือปรึกษาแพทย์ฟรีไม่มีค่าใช้จ่ายที่ @dequeensclinic หมอตอบเอง หรือ Walk in ได้ทั้ง 2 สาขา ได้แก่ สาขาชลบุรี และสาขาเพชรบุรี …เส้นเลือดขอดไม่ใช่เรื่องน่ากลัว เพียงรักษาอย่างถูกวิธี ก็สามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ