ยาอะไร ใช้สลายเส้นเลือดขอดได้บ้าง?

แม้ว่าการรักษาเส้นเลือดขอดจะมีหลายวิธี แต่บางคนอาจไม่สะดวกต่อการผ่าตัดหรือการรักษาที่ต้องพักฟื้น ทำให้ต้องมองหาวิธีที่สะดวก ใช้เวลาไม่นาน และไม่กระทบต่อกิจวัตรประจำวัน การฉีดสลายเส้นเลือดขอด (Sclerotherapy) จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่นิยม เนื่องจากขั้นตอนไม่ซับซ้อน ใช้เวลาไม่นาน และเจ็บตัวน้อย หลังทำเสร็จสามารถกลับบ้านได้ตามปกติ พร้อมรับคำแนะนำในการดูแลตัวเองจากแพทย์ผู้ชำนาญการ เพื่อช่วยลดโอกาสกลับมาเป็นซ้ำ

หลายคนอาจสงสัยเกี่ยวกับลักษณะตัวยาที่ใช้ฉีดสลายว่าเหมาะกับใครบ้าง มีการรับรองความปลอดภัยหรือไม่ และแต่ละประเภทแตกต่างกันอย่างไร บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจเกี่ยวกับยาสลายเส้นเลือดขอด เพื่อเลือกวิธีที่เหมาะสมกับตัวเอง

เส้นเลือดขอดคือความผิดปกติบนเรียวขาที่เกิดจากการคั่งสะสมของเลือด โดยมีสาเหตุมาจากการเสื่อมสภาพของลิ้นหลอดเลือดดำซึ่งมีหน้าที่เปิด-ปิด เพื่อควบคุมการไหลกลับของเลือดสู่หัวใจ แต่เมื่อมีแรงดันในหลอดเลือดเพิ่มขึ้นจากพฤติกรรมต่างๆ เช่น การยืนนาน เดินนาน หรือมีน้ำหนักตัวมาก หลอดเลือดจะขยายออกเพื่อลดแรงดันจนสูญเสียความยืดหยุ่น ส่งผลให้ลิ้นหลอดเลือดเสื่อมประสิทธิภาพ เมื่อเลือดไหลย้อนกลับได้ไม่เต็มที่ จะเกิดการคั่งสะสมอยู่บริเวณขา จึงเกิดเป็นเส้นเลือดขอดตามมา

ในระยะแรกอาจเห็นเป็นเส้นเลือดฝอยสีแดงหรือม่วงคล้ายใยแมงมุม (Spider Veins) และเมื่ออาการมากขึ้นอาจเห็นเส้นเลือดเป็นเส้นเลือดปูดนูน สีเขียว คล้ายตัวหนอนคดเคี้ยวบริเวณขา สามารถลุกลามได้ถึง 6 ระยะ ซึ่งส่งผลกระทบทั้งต่อสุขภาพผิวและสุขภาพขา

การฉีดสลายเส้นเลือดขอด (Sclerotherapy) เป็นหนึ่งในวิธีรักษาเส้นเลือดขอดที่ได้รับความนิยมในปัจจุบัน โดยแพทย์จะฉีดตัวยาเข้าไปในหลอดเลือดดำที่มีปัญหาโดยตรง เพื่อให้หลอดเลือดเกิดการอักเสบ หดตัว และตีบลง ตัวยาที่ใช้ต้องเป็นยาที่ผ่านการรับรองจากองค์การอาหารและยา (อย.) ของประเทศไทยเท่านั้น

ทั้งนี้สามารถฉีดได้ทั้งรูปแบบน้ำ (Liquid) และรูปแบบโฟม (Foam) แต่ในทางปฏิบัติ แพทย์มักเลือกใช้รูปแบบโฟม เนื่องจากสามารถแทนที่เลือดและเคลือบผนังหลอดเลือดได้ดีกว่าแบบน้ำ ทำให้ตัวยาออกฤทธิ์ได้ทั่วถึงและมีประสิทธิภาพมากกว่า

เมื่อฉีดตัวยาเข้าสู่หลอดเลือดดำที่ผิดปกติ ผนังหลอดเลือดจะเกิดการยุบตัวและปิดลง จากนั้นร่างกายจะค่อยๆ ดูดซึมและกำจัดเส้นเลือดดังกล่าวไปตามกลไกธรรมชาติ ทำให้เส้นเลือดขอดค่อยๆ จางหายไป

การฉีดสลายเส้นเลือดขอดถือเป็นวิธีที่ไม่ต้องผ่าตัด ไม่ต้องพักฟื้น ใช้เวลาในการทำไม่นาน หลังทำสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ จึงเป็นทางเลือกยอดนิยมสำหรับผู้ที่ต้องการรักษาเส้นเลือดขอดอย่างมีประสิทธิภาพ ลดความไม่สบายขา และคืนความมั่นใจให้เรียวขาได้อีกครั้ง

การฉีดสลายเส้นเลือดขอดเป็นหนึ่งในวิธีรักษาที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย แต่การเลือกใช้วิธีนี้จำเป็นต้องพิจารณาตามความเหมาะสมของแต่ละบุคคล และดุลยพินิจของแพทย์ โดยทั่วไปการฉีดสลายเส้นเลือดขอดจะเหมาะกับผู้ที่อยู่ในระยะเริ่มต้น ถึงระยะที่ 3 เช่น

• ระยะที่เห็นเป็นเส้นเลือดฝอยหรือใยแมงมุม (Spider Veins)
• ระยะที่เริ่มเห็นเส้นเลือดปูดนูนแต่ยังไม่รุนแรงมาก (C2-C3 บางราย)

ในระยะนี้ การฉีดสลายสามารถช่วยให้ลักษณะของเส้นเลือดขอดค่อยๆ จางลง และทำให้ผิวบริเวณนั้นดูเรียบเนียนขึ้น

อย่างไรก็ตาม หากเส้นเลือดขอดมีขนาดใหญ่หรืออยู่ในระยะรุนแรง เช่น ผิวหนังเปลี่ยนสีคล้ำ ผิวแห้ง แตก หรือมีแผล แพทย์อาจพิจารณาวิธีรักษาอื่น เช่น การผ่าตัดหรือใช้คลื่นวิทยุ (RFA) เพื่อให้การรักษาตอบโจทย์และมีประสิทธิภาพ

ยาสำหรับฉีดสลายเส้นเลือดขอด (Sclerosant agents) มีอยู่หลายประเภท โดยแต่ละชนิดมีกลไกการออกฤทธิ์และข้อจำกัดที่แตกต่างกัน ทั้งนี้แพทย์จะเป็นผู้พิจารณาเลือกใช้ชนิดยาตามลักษณะของเส้นเลือดขอดและความเหมาะสมของผู้ป่วยเป็นรายบุคคล

เป็นกลุ่มยาที่ได้รับการรับรองจากองค์การอาหารและยา (อย.) ของประเทศไทย และนิยมใช้กันมาก โดยตัวยาที่ใช้บ่อยได้แก่

• Polidocanol (ชื่อทางการค้า Aethoxysklerol 1% และ 3%)
• Sodium Tetradecyl Sulphate (STS)

ยากลุ่มนี้ออกฤทธิ์โดยทำให้ผนังหลอดเลือดดำ (endothelial wall) เกิดการระคายเคืองและยุบตัวลง จนผนังหลอดเลือดติดกันและไม่สามารถให้เลือดไหลผ่านได้ หลังจากนั้นร่างกายจะค่อยๆ ดูดซึมและกำจัดเส้นเลือดที่ถูกปิดไป

แพทย์มักนำยากลุ่มนี้มาทำในรูปแบบโฟม (Foam Sclerotherapy) เนื่องจากสามารถกระจายตัวและสัมผัสผนังหลอดเลือดได้ดีกว่ารูปแบบของเหลว

ยากลุ่มนี้ใช้สาร Glycerin เป็นหลัก ออกฤทธิ์โดยทำให้ผนังหลอดเลือดเกิดการระคายเคืองและปิดตัวลงเช่นเดียวกัน ข้อดีของยากลุ่มนี้คือมีโอกาสเกิดรอยดำหลังการรักษาน้อยกว่า แต่ประสิทธิภาพโดยรวมอาจต่ำกว่า Detergent Sclerosants จึงถูกนำมาใช้น้อยในทางปฏิบัติ

ประกอบด้วยสารละลายเกลือเข้มข้น เช่น

• Hypertonic saline
• Hypertonic saline ผสม dextrose

ตัวยาจะทำให้ผนังหลอดเลือดเกิดการหดตัวและปิดลง แต่ละลายในกระแสเลือดได้เร็ว ทำให้ต้องฉีดบ่อยกว่า และอาจไม่เหมาะสำหรับเส้นเลือดขอดขนาดใหญ่ นอกจากนี้อาจทำให้รู้สึกแสบหรือปวดบริเวณที่ฉีดมากกว่ายากลุ่มอื่น

ปัจจุบันยากลุ่ม Detergent Sclerosants โดยเฉพาะ Polidocanol เป็นชนิดที่นิยมใช้มากที่สุด เนื่องจากมีประสิทธิภาพและผ่านการรับรองทางการแพทย์

• สูตรน้ำ (Liquid Form)
  เหมาะกับเส้นเลือดฝอยหรือเส้นเลือดขนาดเล็ก เนื่องจากตัวยาเป็นของเหลวที่กระจายตัวได้รวดเร็ว จึงใช้กับบริเวณที่ต้องการความละเอียดและควบคุมเฉพาะจุด
• สูตรโฟม (Foam Form)
  เหมาะกับเส้นเลือดขอดระยะแรกถึงขนาดกลาง เพราะตัวยาในรูปโฟมสามารถกระจายตัวได้ในพื้นที่กว้างกว่าและคงอยู่ในหลอดเลือดได้นานกว่าแบบน้ำ จึงช่วยให้แพทย์สามารถรักษาเส้นเลือดหลายเส้นได้ภายในการฉีดแต่ละครั้ง

แพทย์จะพิจารณาเลือกวิธีการรักษาโดยอิงจากขนาดเส้นเลือด ลักษณะอาการ และความเหมาะสมของแต่ละบุคคล เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ตอบโจทย์

การสังเกตอาการของเส้นเลือดขอดตั้งแต่ระยะแรกเป็นสิ่งสำคัญ เพราะช่วยให้เข้ารับการดูแลและป้องกันไม่ให้อาการลุกลามมากขึ้น อาการที่มักพบในระยะแรก ได้แก่

• เส้นเลือดฝอยเริ่มชัดเจน
• เห็นเส้นเลือดฝอยสีแดง ม่วง หรือน้ำเงินคดไปมาใต้ผิวหนัง ลักษณะคล้ายใยแมงมุม
• เส้นเลือดนูนเล็กน้อย
• เริ่มสังเกตเห็นเส้นเลือดขอดที่ปูดออกมาจากผิว แม้ยังไม่เด่นชัดมาก
• ปวดตุบๆ หรือรู้สึกหนักขา
• มักเกิดขึ้นหลังยืนหรือนั่งเป็นเวลานาน บางรายมีอาการปวดหรือเมื่อยขาเวลาเดิน
• ตะคริวบ่อย โดยเฉพาะเวลากลางคืน
• อาจมีอาการเกร็งหรือกระตุกของกล้ามเนื้อร่วมด้วย
• คันหรือระคายเคืองบริเวณเส้นเลือด
• ผิวหนังบริเวณที่มีเส้นเลือดขอดอาจเริ่มคันหรือแห้ง
• บวมเล็กน้อยบริเวณข้อเท้าหรือเท้า
• พบได้บ่อยในช่วงเย็นหลังจากยืนนานหรือเดินมาก

การสังเกตความผิดปกติตั้งแต่ระยะแรก เปรียบเสมือนการ “ใส่เบรกก่อนรถไหลลงเขา” เพราะช่วยชะลอและยับยั้งไม่ให้เส้นเลือดขอดลุกลามมากขึ้นได้ เพียงเริ่มดูแลตัวเองอย่างถูกวิธี และหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ขัดขวางการไหลเวียนของเลือด ก็สามารถช่วยให้การรักษาง่ายขึ้นและลดความซับซ้อนในระยะยาว

หากปล่อยทิ้งไว้นาน อาการอาจรุนแรงขึ้น เช่น ผิวหนังเปลี่ยนสี หนาตัว เกิดเลือดคั่ง หรือแผลเรื้อรังที่ใช้เวลารักษานานกว่าเดิม และในบางกรณีอาจจำเป็นต้องเข้ารับการผ่าตัด

ดังนั้น การเริ่มดูแลตั้งแต่เนิ่นๆ จะช่วยลดความเสี่ยง เพิ่มโอกาสในการรักษาให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น และป้องกันภาวะแทรกซ้อนในอนาคตได้

การเลือกคลินิกที่เหมาะสมจะช่วยให้การรักษาเส้นเลือดขอดราบรื่น ลดความเสี่ยงระหว่างทำ และลดโอกาสกลับมาเป็นซ้ำได้ ก่อนตัดสินใจรักษา ควรพิจารณาปัจจัยสำคัญ

• แพทย์มีความชำนาญ
• เลือกคลินิกที่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเส้นเลือดขอด มีประสบการณ์ และสามารถประเมินระยะของเส้นเลือดขอดได้อย่างถูกต้อง
• มาตรฐานของสถานพยาบาล
• ควรมีอุปกรณ์ทางการแพทย์ครบครัน ทันสมัย และรักษาความสะอาดอย่างเคร่งครัด
• รีวิวจากผู้เข้ารับบริการจริง
• การพิจารณาผลลัพธ์และความคิดเห็นของผู้รับบริการรายอื่น จะช่วยให้เห็นความน่าเชื่อถือ
• การดูแลครบทุกขั้นตอน
• ตั้งแต่การให้คำปรึกษา ประเมินอาการก่อนรักษา ไปจนถึงการติดตามอาการหลังทำอย่างต่อเนื่อง

เส้นเลือดขอดหากตรวจพบและรักษาในระยะเริ่มต้น จะดูแลง่ายกว่า และช่วยลดความเสี่ยงของอาการลุกลาม เช่น ปวดขารุนแรง ผิวคล้ำ หรือแผลเรื้อรังได้

เดอ ควีนส์ คลินิก มีบริการฉีดสลายเส้นเลือดขอด โฟมนำเข้าจากเยอรมัน ดูแลโดยหมอโบว์ แพทย์ที่มีประสบการณ์ในการรักษามาแล้วหลายเคส ได้รับความไว้วางใจจากคนไข้เดินทางไกลจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นปราจีนบุรี กรุงเทพฯ ชัยนาท หรือกลุ่มคนไข้ต่างประเทศ เช่น เดนมาร์ก ญี่ปุ่น ออสเตรเลีย เยอรมัน เป็นต้น

เบื้องหลังการรักษาที่ดี ไม่ใช่แค่เทคนิคแต่คือความใส่ใจและความรู้ที่อัปเดตอยู่เสมอ เพื่อให้คนไข้ได้รับสิ่งที่ดีที่สุด

สำหรับใครที่พบปัญหาเส้นเลือดขอด สามารถส่งภาพให้แพทย์ประเมินเบื้องต้น พร้อมปรึกษาฟรีไม่มีค่าใช้จ่ายได้ที่ @dequeensclinic หรือเข้า Walk in ทั้ง 2 สาขา ได้แก่ สาขาชลบุรี และสาขาเพชรบุรี โดยแพทย์จะออกแบบการรักษาที่เหมาะสมในแต่ละบุคคล